Jan Wolkerstuin & Volksbadhuis

Zaanstraat 88, voormalig vrouwenbadhuis, 17 maart 1986. Frans Brusselmans. Collectie Stadsarchief Amsterdam.

De routekaart geeft aan dat je via de Westzaanstraat op de
Polanenstraat kunt komen. Dan krijg je nog wel een stukje mee van ‘s lands eerste spoorlijn Amsterdam-Haarlem (1916), maar eigenlijk is het leuker om door de Jan Wolkerstuin naar het volgende adres te steken. Aan beide ingangen staan twee draaibare replica’s van beelden van Jan Wolkers, die gemaakt zijn van oude Texelse dukdalven. De tuin zou een eerbetoon aan schrijver, kunstenaar en natuurliefhebber Jan Wolkers
(1925–2007) zijn. Het is wel echt een plek geworden om stadse kinderen met de natuur vertrouwd te maken, er is veel gras, bomen, een insectenhotel en heel veel planten.

Aan de tuin ligt ook het vroegere Volksbadhuis. Rond 1900 was het in grote steden bar slecht gesteld met de hygiëne voor arme mensen gesteld. Om de volksgezondheid te verbeteren, bouwde Amsterdam parallel aan stadsuitbreidingsgebieden kinder- en volksbadhuizen. Ook in de Spaarndammerbuurt waar de mensen het zonder douche moesten doen, werd dit Volksbadhuis gebouwd. Het is architectonisch zo markant, dat het in de volksmond al snel “Het Hoefijzer” ging heten. Het telde 30 badcellen over twee verdiepingen. Vrouwen en mannen hadden
er hun eigen ingang. Later kwam hier ook nog een kinderbadhuis bij.

Hier lag in 1956 onder meer het initiatief om Indiaas premier Nehru een brief te schrijven met de Olifantenwens voor de buurtkinderen. Toen eind vorige eeuw wel zo’n beetje elke woning zijn eigen douchecel had, werd het badhuis tijdelijk tot moderne hamman omgedoopt. In 2012 kreeg Amoksi Architectuur de opdracht om een plan van herbestemming te maken. Het bureau diende een ontwerp voor vijftien
studiowoningen in met behoud van het originele ontwerp. Want
ondertussen werd het volksbadhuis in 2016 wel tot gemeentelijk
monumentgepromoveerd, waaraan de voorwaarde werd verbonden dat een deel van de begane grond behouden bleef voor activiteiten die raken aan die van het voormalige badhuis.
Amoksi ontwikkelde een totaalconcept dat het monument van massief baksteen esthetisch reliëf geeft door een eenvoudige, lichte opbouw van glas en staal. Het hoefijzer-idee werd geïntegreerd door een open binnenhof te creëren.

De Westerpark Praktijk zou eigenlijk prima in die gemeentelijke
voorwaarde passen.

%d bloggers liken dit: